Sử dụng yến sào đúng cách cho bé 7 tháng tuổi và sử dụng yến sào hiện nay

Đây là những câu hỏi phổ biến các bác sĩ của Viện dinh dưỡng Quốc gia Việt Nam thường nhận được trong quá trình làm việc. Thực tế, dùng yến sào đúng cách cho bé 7 tháng tuổi, mẹ cần phải biết để áp dụng cho con yêu có sức khỏe tốt nhất. Đồng thời, yến sào sẽ cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết để đảm bảo giúp bé phát triển toàn diện cả thể hình và trí tuệ nếu mẹ có kiến thức nhất định về yến sào.

Yến sào là gì? Có mấy loại yến sào? Trẻ em thích hợp với loại yến sào nào?

Yến sào là tên gọi mỹ miều của tổ chim yến – loại chim trắng thuộc họ Aeerodramus Fuciphagus (Yến Hàng) xếp trong hàng cao lương mỹ vị bát trân cung đình xưa. Người Phương Tây thì ví yến sào như “món trứng cá caviar của Phương Đông” vô cùng đắt đỏ và quý hiếm, vô cùng bổ dưỡng cho mọi đối tượng. Trên thế giới yến sao chỉ có tại các quốc gia Đông Á như Nhật Bản, Triều Tiên, Trung Quốc, Việt Nam, Philiphin… tuy nhiên do nhu cầu tăng, khai thác quá mức nên trữ lượng yến còn rất ít. Một số quốc gia có công nghệ phát triển chuyển sang nuôi yến trong nhà, trong hang động.

Tại Việt Nam, yến sào cũng chỉ có ở PHú Yên, Quảng Bình nhưng nổi tiếng nhất là yến Nha Trang, Khánh Hòa – Đây là nơi cho trữ lượng yến đảo tự nhiên lớn nhờ áp dụng được công nghệ di đàn, kinh doanh, hoạt động theo sự quản lý của nhà nước. Yến sào Khánh Hòa cho trẻ em được chia làm 3 loại: yến trắng, yến hồng và yến huyết, đều là tổ của 1 loại chim nhưng bị biến đổi màu sắc do vị trí làm tổ giàu sắt, khoáng chất và máu của chim yến khi nhả nước bọt làm tổ. Màu càng đậm giá trị dinh dưỡng càng cao, trẻ em dùng được cả 3 loại yến sàonày nhưng chỉ nên dùng yến Khánh Hòa tự nhiên để đảm bảo an toàn.

Nghiên cứu khoa học gắn liền với tác dụng của yến sào Khánh Hòa cho trẻ nhỏ

Năm 1972 TS Huỳnh Hữu Tạo, Trường Đại học Dược Khoa Sài Gòn đã công bố công trình nghiên cứu của mình với ghi chép: yến sào cho bé biếng ăn do yến rất giàu khoáng chất, các nguyên tố vi lượng. Trong yến sào có hàm lượng chất đạm lên đến 55% gấp nhiều lần thịt bò, cá, tôm… mà không chứa chất béo hòa tan như các thực phẩm từ động vật. Điều này chứng minh yến sào làm hoàn toàn bằng nước miếng chứ không phải rong tảo như đồn thổi, rong tảo thì phải có axit alginic và nhiều protein. Yến sào cũng không chứa hồng cầu và huyết thanh nên yến hồng, yến huyết hoàn toàn là do nhiều sắt mà thành. Yến không chứa đường mà chứa nhiều galactose (loại đường tự nhiên không gây tác dụng phụ), cũng không có chất béo mà chỉ là chất đạm nên là công thức dinh dưỡng rất an toàn cho trẻ ngay từ 7 tháng tuổi.

  Trả lời báo Vnexpress ngày 30/01/2013 PGS.TS Ngô Đăng Nghĩa, Viện Công nghệ sinh học và môi trường, Đại học Nha Trang nói: Những chất trong yến sàokích thích phân chia phát triển tế bào, thúc đẩy sự phát triển mô và tái sinh mô mới, do đó, yến sàocó sơ sở khoa học để điều trị các bệnh liên quan đến tế bào, bệnh về da, trẻ hóa da. Ngoài ra cho trẻ ăn yến sào đúng cách còn có tác dụng tăng cường sự phát triển của tế bào giúp cơ thể phục hồi nhanh sau 1 thời gian bị ốm, mỏi mệt hay chấn thương, với trẻ suy dinh dưỡng kém ăn dùng yến rất tốt, làm xương phát triển nhanh, chắc hơn, tang sức đề kháng, ức chế tế bào virut cúm. Nhưng với bé dưới 1 năm tuổi thì dùng sữa mẹ vẫn là nguồn dinh dưỡng chủ yếu và tốt nhất cho bé.

Tuy nhiên nếu con bị gầy ốm, hay chậm phát triển thì từ 7 tháng tuổi, mẹ dùng yến cho con sẽ là lựa chọn đúng đắn để bổ sung protein, axit amin cùng nhiều vi lượng quý mà cơ thể bé không hấp thu đủ từ nguồn sữa hay đồ ăn dặm. Vì tác dụng yến sào với trẻ nhỏ quá tốt nên nhiều ba mẹ thương con lại thường xuyên cho con ăn yến sào, tuần ăn 6 – 7 lần (trung bình ngày/lần) dẫn đến thừa chất, con không thể hấp thu được hết dinh dưỡng của yến sào.

Chuyên gia dinh dưỡng chỉ dẫn cách chế biến và liều lượng yến sào thích phù hợp với trẻ từ 7 tháng tuổi

Cho con ăn đúng liều lượng và sử dụng thường xuyên, thì yến sào sẽ phát huy tác dụng kích thích hệ tiêu hóa của trẻ và tăng cường miễn dịch,cải thiện sức đề kháng để bé có thể trạng tốt, hạn chế bị ốm vặt. Dưới đây là cách chế biến yến sào và sử dụng yến sào cho trẻ em.

Các bước làm sạch yến sàomới mua về

Chuẩn bị: Nhíp gắn dài, đĩa đựng yến, chén nước sạch, thau nước sạch, dụng cụ lọc có đường kính lỗ lọc nhỏ.

  Cách làm sạch: Ngâm yến sàovào chậu nước sạch từ 1,5 – 2,5 tiếng, khi thấy yến sàonở đều thành sợi tơi thì vớt ra để ráo nước. tinh chế thì ngâm 15 – 20 phút, sợi yến mềm thì vớt ra ráo nước. Yến ráo nước lấy nhíp nhỏ gắp hết tạp chất, lông, bụi bẩn trên tổ yến, tiếp tục cho vào rây đặt trong thau nước sạch rửa lại trước khi chế biên. Đây là cách làm sạch tốt nhất, giúp yến giữ nguyên được chất dinh dưỡng ngâm chanh hay giấm đều là phương pháp sai, phản khoa học. Dụng cụ chuẩn bị: (Hình ảnh Nhíp, dụng cụ lọc, chậu nước sạch, đĩa đựng yến ) Đã đành, yến sào là loại thực phẩm cao cấp, nhưng việc lạm dụng yến sào trong việc bồi bổ cho con sẽ gây biếng ăn, và một số triệu chứng khác nếu sử dụng không đúng cách. Chị Nhật Minh, ở Bạch Đằng, Hà Nội, đưa con đi khám ở bệnh viên Nhi Trung Ương vì con chị biếng ăn. Nhìn con chị bụ bẫm, ai cũng bảo chị khéo chăm con thế. Nhưng ít ai nghĩ được rằng con chị biếng ăn, mỗi khi ép con ăn, chị như đánh vật với con suốt 3 tiếng đồng hồ mà bát cháo mới vơi đi một nửa. Xót con, cứ có ai mách gì là chị liền áp dụng ngay cho quý tử nhà mình nhưng hai năm con chị vẫn giữ nguyên tình trạng, ngày càng lười ăn hơn. Đến khi bác sỹ thông báo con chị bị chứng biếng ăn do ăn quá nhiều yến sào. Chị mới ngã ngửa. Khi còn mang bầu, chị đã ăn yến sào để mẹ khoẻ, con khoẻ.

Sau khi sinh, con chị vừa bắt đầu ăn dặm là chị tiếp tục cho con ăn. Càng thấy con ăn ít bột, hay uống ít sữa là chị càng cho con ăn yến sào. Tham khảo trên các diễn dàn, chị thấy rất nhiều mẹ cũng cho con ăn từ bé, nên càng yên tâm. Chị không ngờ, chính chị đã đẩy con mình vào tình trạng biếng ăn. Vì trong yến sào có nhiều chất dinh dưỡng, lại cộng với vị ngọt, khiến bé yêu thích ăn yến sào mà trở nên lười ăn món khác. Trường hợp của chị Hồng, ở Lê Chân, Hải Phòng cũng vì không chịu tìm hiểu kỹ về yến sào mà dẫn tới con chị phải nhập viện. Số là con gái chị mới 5 tuổi, vì sơ sảy khi chơi, cháu bị gãy tay và xây xát nhẹ. Nghe người nhà mách cho con ăn yến sào nhanh phục hồi sức khoẻ. Chị nhờ người thân ở Nha Trang mua hộ, con gái chị vừa nếm đã thích món ăn này, nên bé ăn lấy ăn để. Ăn xong chưa được bao lâu, thì con chị đã kêu đau bụng.

 Cả nhà chị hốt hoảng, tưởng con mình ăn phải yến sào giả. Vào bệnh viện, con chị được chuẩn đoán bị rối loạn tiêu hoá do ăn quá nhiều đạm. Dạo một vòng trên các diễn đàn Webtretho hay lamchame dễ nhận thấy topic cho con ăn yến sào được sự quan tâm đặc biệt của chị em. Giá của yến sào không phải là rẻ, đặc biệt là loại tổ huyết yến từ 7 đến 10 triệu đồng/ 100gram. Thông thường các bà mẹ hay sử dụng nước yến sào lọ 70ml cho các bé với giá: 38 000đồng/ 1lọ.

Các loại yến sào hiện nay

Yến huyết (đỏ hoặc hồng, đắt giá nhất)

 Yến quan (trắng, chất lượng tốt, tổ nặng từ 10 – 12 g)

 Yến thiên (nhỏ, xanh nhạt hay vàng nhạt)

 Yến địa (nhỏ, hình thức xấu, xám hay lục nhạt).

 Cũng có thể chia ra 3 loại như sau: Mao yến (tổ làm lúc đầu để đẻ trứng, chứa nhiều lông, sần sùi như xơ mướp, cứng mà giòn); bạch yến (tổ làm lại sau khi mao yến bị lấy mất, màu trắng tinh, nửa trong suốt); huyết yến (là loại quý và hiếm nhất, chứa các sợi xơ màu đỏ được xem là máu của yến lẫn với nước dãi). Đã đành, yến sào là loại thực phẩm cao cấp có nhiều chất bổ dưỡng, từng được dùng trong bữa yến tiệc của vua chúa thời phong kiến.

Theo số liệu của Trung tâm Công nghệ Sinh học Đại học Thủy sản và Viện Công nghệ sinh học thuộc Trung tâm Khoa học Tự nhiên và công nghệ quốc gia, trong thành phần yến sào có 18 loại acid amin quan trọng, giúp thúc đẩy quá trình sinh trưởng hồng cầu, chống lão hoá. Giàu các khoáng chất cần thiết cho cơ thể.

Trong các tài liệu đông y, yến sàocó tác dụng: dưỡng âm, bổ phế, tiêu đàm, trừ ho, định suyễn, được dùng làm thức ăn bổ dưỡng trong các trường hợp suy nhược cơ thể, mệt mỏi, biếng ăn, mất ngủ, khí huyết suy yếu, người nóng bứt rứt, gầy ốm, da khô nóng, tim đập nhanh... Để sử dụng, yến sào qua quá trình làm sạch vất vả: dù là để làm thuốc hoặc làm món ăn, đều phải lưu ý ngâm yến sàokhoảng hai giờ vào một lượng nước ấm gấp mười lần thể tích của nó cho các sợi nở tơi ra, nhặt bỏ tạp chất và lông chim. Tiếp đó, trộn đều sợi yến với dầu đậu phộng để tách những lông tơ còn sót lại, dùng nước ấm rửa nhiều lần cho sạch dầu.

Lưu ý: Khi đã làm thật sạch, yến sào mới được dùng làm thuốc hoặc chế biến thành các món ăn bổ dưỡng. Nhà khoa học Kong Yun Cheng của Trường Đại học Hồng Kông đã chứng minh điều này khi phân tích thành phần hóa học của một tô xúp yến. Kết quả cho biết mặc dù có một số chất glyco-protein hòa tan trong nước, có khả năng tăng cường quá trình phân chia tế bào trong hệ miễn dịch nhưng đã bị phá hủy trong quá trình làm sạch. Do đó, xúp yến thực tế có giá trị dinh dưỡng thấp.

Cẩn trọng tránh mang con ra thí nghiệm hàng giả - kém chất lượng

Trong vòng vài năm lại đây, phong trào ăn yến sào được nhiều gia đình ưa chuộng nên thị trường yến sào phát triển mạnh. Đầu tiên là ở thành phố Hồ Chí Minh sau đó lan ra Hà Nội và các khu vực khác. Từ trẻ em đến người lớn đều có thể dùng yến sào, nhất là trong mùa nắng nóng hiện nay. Đánh vào tâm lý ham rẻ nên một số người bán giới thiệu với khách là yến tự nuôi nên giá gốc hoặc hàng xách tay từ Trung Quốc, Indonesia, Malaysia... nên giá rẻ. Không khó để tìm mua yến sào từ yến vụn đến yến huyết với giá chỉ 800.000 đồng – 3 triệu đồng/100 g. Khác với trước đây, yến sào được xem là hàng cao cấp và chỉ bày bán tại các khu vực trung tâm, nay nó được bán khắp mọi nơi.

Tại các chợ đầu mối, các sạp đồ khô, cửa hàng quần áo, hàng lưu niệm, quán cà phê... yến sào xuất hiện nhan nhản. Và hầu hết các yến sào giá rẻ là hàng giả làm từ bột, rau câu, rong biển và hóa chất rất độc hại để kết dính. Khi người tiêu dùng mua phải hàng giả sử dụng sẽ dẫn đến ngộ độc thực phẩm, nguy hiểm tới sức khoẻ nhất là trẻ em. Theo ý kiến của chuyên gia dinh dưỡng: “Đối với người khỏe mạnh hoặc trẻ em, có thể thỉnh thoảng dùng yến sào như một thực phẩm cung cấp chất đạm. Tuy vậy, không ăn một lúc nhiều hơn 100g yến và cũng không nên ăn thường xuyên mà nên thay đổi với các thức ăn giàu đạm khác như thịt, cá, trứng, sữa, đậu hũ…

Phân biệt yến sào thật giả:

  Anh Trần Phúc Ánh, một chuyên viên có kinh nghiệm 10 năm nuôi yến, nhận xét yến sào dỏm được ép rất tinh vi, nhìn như yến sàosào thật. Nhiều nơi còn kết lông chim sẻ non vào để giống yến sàosào thật nên không phải người tiêu dùng nào cũng có thể phân biệt được khi nhìn bằng mắt mà chỉ còn cách phân biệt qua màu sắc và mùi vị. Nếu yến sào thật có màu đỏ, da cam, vàng kem, ngà thì hàng dỏm thường có màu trắng do được làm từ rau câu, bột mì và bột năng tạo độ trong và dai khi ăn. Về mùi vị, yến sào thật có mùi tanh đặc trưng nhưng không khó chịu khi ngửi và ăn. Còn yến sào dỏm thường không có mùi hoặc do ướp với cá để tạo mùi tanh nên rất khó chịu.

 Sau khi nấu, sợi yến sào thật vẫn giữ nguyên hình dáng, trong suốt; trong khi hàng dỏm thường bị tan nhão, đóng cục. Riêng các loại yến sào huyết, yến hồng giả sẽ bị ra màu hoặc mất màu khi ngâm nước hoặc đem chưng cách thủy. Cũng theo giới am hiểu thị trường yến sào, do thành phần yến sàosào giả không có từ tự nhiên nên để không thay đổi hình dáng, màu sắc, chúng thường được nhuộm màu công nghiệp, tẩm hóa chất kết dính và hóa chất bảo quản rất độc hại khi sử dụng. Vì vậy, khi mua yến sào, người tiêu dùng chỉ nên chọn sản phẩm có dán nhãn thương hiệu, địa chỉ của đơn vị sản xuất và phân phối.